Commissie Groen – Vrienden van Voorschoten

We zien de bebouwde kom als een landschap met verschillende te onderscheiden deellandschappen, ieder met een eigen karakter. Het is belangrijk om dat te onderscheiden, omdat de biodiversiteit en de geëigende beplanting dienovereenkomstig verschillend kunnen en moeten zijn. Onze omgeving is door mensen geschapen. Ruimtelijke ordening en inrichting zijn cultuurschepping zijn, die aan bewoners en gebruikers schoonheid, belevingswaarde en identiteit bieden en daarmee hun welzijn bevorderen.

Wij willen de biodiversiteit bevorderen en deze inbedden in een landschap van gevarieerde beplanting, bloembedden, watergangen, hagen en bosjes. Biodiversiteit kan en moet samengaan met het scheppen van schoonheid. Daarom willen we graag waar dat kan natuurvriendelijk, niet versteende waterkanten. Daarom moeten we ook de verscheidenheid aan bomen en heesters beschermen, uitbreiden en verstevigen. Zo vergroten we niet allen het woongenot, maar zorgen we ervoor dat de boomkruinen bescherming bieden tegen “hittestress” en langer water vasthouden, als er geweldige stortbuien optreden.

“Overtollig” water vasthouden door retentievijvers en wadi’s te maken. De woonomgeving wordt er alleen maar interessanter en mooier van. De kwaliteit van het oppervlaktewater in en rond de bebouwde kom is zoals in vrijwel geheel Nederland niet al te goed. Sportvissers hebben hier al vaak over geklaagd en wij hebben het gemeentebestuur daarop ook schriftelijk aangesproken.

Wij streven ernaar dat insecten, vooral bijen (niet in de eerste plaats honingbijen), gebruik kunnen maken van insectenlinten dwars door de bebouwde kom tussen hun verblijfplaatsen en de zoekplaatsen naar voedsel. Waar nodig moeten we obstakels in die linten trachten op te ruimen of te verzachten. We moeten natuurlijk dan wel weten wat de mate en aard van de biodiversiteit in de verschillende buurten en wijken is.

Daarom zullen we bezien of we op verschillende plekken metingen ter zake kunnen doen, zoals we dat al in de Dobbenwijk hebben gedaan.

We bekijken in welke mate de bebouwing en de daarbij horende private tuinen ruimte geeft aan insecten, knaagdieren en vleermuizen. In verschillende steden, zoals Leiden, ontwikkelen zich buurtinitiatieven om de bewoners te stimuleren hun tuinen te ontstenen (actie Steenbreek) en straattuintjes en groene schuur- en garagedaken aan teleggen. Hier boven zeiden we al dat berging van water ter plekke noodzakelijk is. We moeten er dus voor zorgen dat er zo min mogelijk verstening is in particuliere tuinen, op schoolpleinen etc. om water gemakkelijk in de bodem te kunnen laten sijpelen. Ook de begroeiing moet daaraan meehelpen.

De groene inrichting van de bebouwde kom moet zodanig zijn dat deze uitnodigt tot wandelen, waarbij bijzondere aandacht voor kinderen van verschillende leeftijdsgroepen geboden is. Natuurvriendelijk spelen, waarbij water, zand, hout etc. beschikbaar zijn, dient in alle woonwijken beschikbaar te zijn. Wat kan er nog gebeuren op schoolpleinen.

De openbare ruimte is ook recreatieruimte: aantrekkelijke, deels beschaduwde, wandel- en fietsroutes moeten optimaal gebruik van de woonomgeving en van het buitengebied mogelijk maken. Wandelen is belangrijk voor de gezondheid. De inrichting van de woonomgeving kan daartoe uitnodigen of juist ontmoedigen.

Onderhoud staat financieel onder druk. Wij zullen moeten meedenken over een zodanige onderhoudsarme inrichting van grote delen van de bebouwde kom, dat de biodiversiteit en de aantrekkelijkheid voor de inwoners overeind blijven. De groene inrichting van schoolpleinen en omlijsting van sportvelden is uiteraard ook onderwerp van ons beleid. Er leven vele ideeën over vergroening en beter leven onder onze inwoners.

Wij zijn bezig te onderzoeken of er ruimte en enthousiasme is voor de aanleg van plukbossen en van gemeenschappelijke moestuinen. Dat is niet zo makkelijk in een dichtbebouwde bebouwde kom, maar onmogelijk is het zeker niet. Bij nieuwbouw zou het een vanzelfsprekend aandachtspunt moeten zijn. Maar kleine ingrepen zoals straattegeltuintjes, het inplanten van boomspiegels of het verwilderen van stukjes plantsoen hoeven niet op belemmeringen te stuiten.

Voorschoten ligt op een cruciale plek in het ruimere landschap. De woonkwaliteit van Voorschoten is bijzonder groot door de prachtige omgeving van landschappen met totaal verschillende belevingskwaliteiten. Die landschappen zijn natuurlijk ook belangrijk voor de biodiversiteit. Onze bebouwde kom vormt een barrière tussen het duin- en landgoederenlandschap aan de westkant en het open veenweidegebied aan de oostkant. Bij ruimtelijke ingrepen in de bebouwde kom moeten we ermee rekening houden die barrièrewerking te verminderen. De druk op de ons omringende open ruimte is enorm. Daarom zullen we in ons werk verder kijken dan onze eigen gemeente.

In het bijzonder zullen we alert moeten zijn op de Duivenvoorde-corridor, op het recreatiegebied Vlietland, het landgoed de Horsten, de natte polders tussen Voorschoten, Leidschendam en Wassenaar (“Laarzenpad”). In de Duivenvoordecorridor hebben we als vereniging in het recente verleden landschappelijk ernstig verlies moeten incasseren, zoals de versnippering door kleine bouwlocaties in het gebied duidelijk laat zien.

Groene ruimte is een kostbaar goed, dat ernstig wordt bedreigd. Bouwen in de omringende groene ruimte kan voorkomen worden als de beschikbare en geschikte locaties binnen de bebouwde kom goed worden benut. Dat een projectontwikkelaar de open ruimte tussen de Nassauwijk en Adegeest heeft opgekocht van de voormalige boer en ideeën wil presenteren om het qua omgevingskwaliteit kostbare groen te bebouwen, moet een ernstige waarschuwing zijn.

Peter Dordregter, Voorzitter van de Groencommissie